چربی خون

آسیابادی در این مقاله؛ به بررسی «چربی خون» میپردازد.

با تحول در سبک زندگی افراد و به دنبال آن تغییر در سبک و نحوه تغذیه افراد در جهان، مشکلات و بیماری های متعددی نیز به زندگی افراد ورود کرده و سلامتی آنها را تهدید می کند. یکی از مشکلاتی که در حال حاضر افراد در جوامع مختلف و شهر نشین  با آن دست و پنجه نرم می کنند، بیماری چربی خون می باشد که افزایش آن می تواند مشکلات و خطرات جدی را به دنبال داشته باشد. ما در این مقاله سعی داریم که به معرفی بیماری چربی خون پرداخته و آن را بررسی نمائیم.

چربی خون

در بیماری چربی خون، به چربی هایی که در خون گردش می کنند، لیپید گفته می شود. به بیان دیگر لیپیدها مواد چربی مانندی هستند که در خون و بافت های بدن یافت می شوند. بدن برای عملکرد طبیعی به مقادیر کمی لیپید نیاز دارد.

قطعاً نام های کلسترول و تری گلیسیرید برای همه افراد نام هایی آشنا و شناخته شده هستند. در واقع کلسترول و تری گلیسیرید هر دو لیپید هستند که نقش های مهم و اساسی در بدن افراد ایفا می کنند اما در صورتی که مقدار آنها بیش از حد در خون زیاد شود، می توانند برعکس عمل کرده و برای بدن مضر شوند.

کلسترول که در کبد تولید می شود، در واقع وظیفه ساخت دیواره های سلولی، ساخت هورمون های مفید مانند استروژن و تستوسترون و ویتامین D را بر عهده دارد. همچنین با تجزیه کلسترول و در صورت مصرف نشدن آن، مقدار اضافه آن به کبد برگشته و اسیدهای صفراوی تولید می شوند که به هضم غذا در بدن و جذب آن از طریق روده کمک می کنند.

تری گلیسیریدها نیز چربی هایی هستند که در اغلب غذاهایی که مصرف می شوند مانند لبنیات یا پروتئین های حیوانی وجود دارند. این چربی ها توسط روده جذب شده و سپس به عنوان تری گلیسیرید به خون منتقل می شوند. تری گلیسیرید در کبد نیز تولید می شود و انرژی لازم را برای عضلات و اندام های فرد فراهم می کند. تری گلیسیرید همچنین می تواند به گرم نگه داشتن بدن نیز کمک نماید.

کلسترول بد و کلسترول خوب در چربی خون

برای شناخت بهتر بیماری چربی خون لازم است که اصطلاحات و ابعاد مختلف این بیماری را بررسی نمود. در حالت عادی کلسترول و تری گلیسیرید نمی توانند بطور آزادانه در جریان خون در گردش باشند به همین دلیل نیاز دارند که برای حرکت و گردش در خون بدن از لیپوپروتئین ها کمک بگیرند. لیپوپروتئین ها حاوی ترکیب خاصی از چربی ها و پروتئین ها هستند که به کلسترول و تری گلیسیرید اجازه یا امکان می دهند که بتوانند آزادانه در جریان خون جاری شوند.

بطور کلی چهار لیپوپروتئین اصلی در بدن وجود دارد که بزرگترین آنها شیلومیکرون نام دارد. تعداد شیلومیکرون ها در خون

بعد از صرف هر وعده غذا افزایش یافته و سپس به آرامی کاهش می یابد.

LDL یا کلسترول بد

انتقال لیپوپروتئین های با چگالی بسیار کم را اصطلاحاً VLDL می نامند. در این انتقال بطور کلی تری گلیسیرید ساخته شده توسط کبد به جایی که آنها یا برای سوخت ماهیچه ای استفاده می شوند یا برای استفاده های بعدی ذخیره می شوند فرستاده می شوند. لیپوپروتئین‌های با چگالی کم یا همان LDL، بیشتر حامل‌های کلسترول در بدن، از کبد تا سلول ها هستند. در واقع کلسترولی که بر روی LDL ها حمل می شود، کلسترول LDL یا کلسترول بد نامیده می شود. در صورتی که بدن افراد نتواند تولید LDL را مدیریت و کنترل نماید، ممکن است به مرور زمان این LDL های تولید شده اضافی در رگ ها و شریان های خونی تولید پلاک کرده و موجب بسته شدن رگ های فرد شوند یا به مرور زمان و با شل شدن این پلاک ها، لخته های خونی ایجاد شده و خطر سکته های قلبی و مغزی را در فرد افزایش دهد.

همچنین عوامل بیرونی مانند مصرف دخانیات، بیماری های کبدی، کلیوی و تیروئیدی، کم تحرکی، مصرف مواد خوراکی مملو از چربی اشباع و…، می توانند موجب افزایش سطح کلسترول بد در بدن شوند.

HDL یا کلسترول خوب

لیپوپروتئین با چگالی بالا یا همان HDL در واقع نقشی حیاتی برای بدن دارد. کلسترولی که روی HDL ها حمل می شود کلسترول HDL یا کلسترول خوب نامیده می شود. HDL در واقع در برداشتن و با پس فرستادن کلسترول اضافی یا همان LDL از سلول ها و دیواره های شریان نقش مهمی ایفا می کند و می تواند از بروز سکته های قلبی و تصلب شرایین در افراد جلوگیری نماید.

فعالیت بدنی بالاتر، مصرف مواد غذایی گیاهی، پرهیز از مصرف دخانیات و … نیز می توانند به افزایش سطح کلسترول خوب در بدن کمک کنند.

سطح چربی خون سالم چقدر است؟

بطور کلی سطح موارد مختلف در بدن افراد به پارامترها و عوامل متعددی بستگی دارد و برای تعیین میزان دقیق آنها باید حتماً با پزشک متخصص مشاوره انجام شود اما در حالت کلی می توان مقادیر زیر را برای یک فرد نرمال و سالم در نظر گرفت:

• کلسترول کل بدن باید کمتر از ۲۰۰ باشد.
• سطح کلسترول HDL باید ۴۰ یا بالاتر از آن باشد.
• سطح کلسترول LDL باید کمتر از ۱۰۰ باشد.
• سطح تری گلیسیرید نیز باید کمتر از ۱۵۰ باشد.

در پایان

ما در این مقاله به بررسی و معرفی بیماری چربی خون پرداختیم و اطلاعات مفیدی را بصورت اجمالی بیان کردیم. لیپیدها در واقع مواد چربی مانندی هستند که در خون و بافت های بدن افراد یافت می شوند. بدن فرد طبیعتاً برای عملکرد طبیعی به مقادیر کمی لیپید نیاز دارد. کلسترول چربی اصلی است. از قسمت های مختلفی مانند کلسترول LDL و کلسترول HDL تشکیل شده است. برای سنجش میزان مناسب و سطح کافی این موارد کافی است با پزشک مشورت و یک آزمایش خون گرفته و بررسی شود.