آسپارتام
آسیابادی در این مقاله؛ به بررسی «آسپارتام» میپردازد.
آسپارتام در واقع یکی از محبوب ترین شیرین کننده های مصنوعی موجود در بازار در سراسر جهان است. گستردگی آسپارتام به قدری است که قطعاً در حال حاضر این احتمال وجود دارد که شخص شما یا کسی که او را می‌شناسید طی ۲۴ ساعت گذشته یک نوشابه رژیمی حاوی آسپارتام مصرف کرده باشید.
البته با اینکه این شیرین کننده همچنان در جهان محبوب است اما در سال های اخیر با بحث ها و مخالفت هایی نیز مواجه شده است. بسیاری از مخالفان ادعا کرده اند که آسپارتام در واقع برای سلامتی بدن مضر است. همچنین ادعاهای دیگری نیز در مورد عواقب منفی طولانی مدت مصرف آسپارتام وجود دارد. متأسفانه، در حالی که آزمایش‌های گسترده‌ای بر روی آسپارتام انجام شده است، هیچ اتفاق نظری درباره اینکه آیا آسپارتام برای بدن مضر است یا خیر، وجود ندارد.
ما در این مقاله سعی داریم که به معرفی و بررسی آسپارتام بپردازیم.
آسپارتام و تائیدیه های آن
آسپارتام در بازار با نام های تجاری NutraSweet و Equal به فروش می رسد. همچنین می توان این شیرین کننده مصنوعی را بطور گسترده در محصولات بسته بندی شده و بویژه آنهایی که برچسب غذاهای رژیمی دارند، یافت.
آسپارتام از اسید آسپارتیک و فنیل آلانین تشکیل شده است. اسید آسپارتیک و فنیل آلانین هر دو آمینو اسیدهای طبیعی هستند. اسید آسپارتیک ماده ای است که توسط بدن تولید می شود و فنیل آلانین یک اسید آمینه ضروری است که از مصرف غذا دریافت می شود. زمانی که بدن آسپارتام را پردازش می کند، بخشی از آن به متانول تجزیه می شود. مصرف میوه، آب میوه، نوشیدنی های تخمیری و برخی سبزیجات نیز حاوی متانول هستند یا منجر به تولید متانول می شوند. مصرف متانول در مقادیر بالا سمی است، اما مصرف مقادیر کمتر نیز ممکن است در ترکیب با متانول آزاد به دلیل افزایش جذب بالا، نگران کننده باشد.
تاییدیه های آسپارتام
تعدادی از آژانس‌های نظارتی و سازمان‌های مرتبط با حوزه سلامت روی آسپارتام نظرات مثبتی دارند که از جمله آنها می توان به موارد زیر اشاره نمود:
- سازمان غذا و داروی ایالات متحده (FDA)
- سازمان خواربار و کشاورزی ملل متحد
- سازمان بهداشت جهانی
- انجمن قلب آمریکا
- انجمن رژیم غذایی آمریکا
در سال ۲۰۱۳، سازمان ایمنی غذای اروپا بررسی بر روی بیش از ۶۰۰ مجموعه داده از مطالعات آسپارتام را به پایان رساند اما طی این مطالعات نتوانست دلیلی برای حذف آسپارتام از بازار پیدا نماید. آسپارتام در واقع زمانی تولید شد که FDA ، شیرین کننده های مصنوعی سیکلامات و ساخارین را ممنوع کرد چرا که آزمایشات آزمایشگاهی نشان داد که مصرف دوزهای عظیم این دو ترکیب باعث ایجاد سرطان و سایر اختلالات در حیوانات آزمایشگاهی می شود.
محصولات حاوی آسپارتام
بطور کلی هر زمان که بر روی محصولی عبارت بدون قند نوشته می شود، معمولاً به این معنی است که به جای شکر یک شیرین‌کننده مصنوعی در آن دارد. در حالی که همه محصولات بدون قند حاوی آسپارتام نیستند، اما همچنان به این دلیل که آسپارتام یکی از محبوب ترین شیرین کننده ها می باشد، بنابراین می توان احتمال داد که از آسپارتام در آن محصول استفاده شده باشد.
آسپارتام در چه محصولاتی یافت می شود؟
برخی از نمونه های محصولات حاوی آسپارتام عبارتند از:
- سودا و نوشابه های رژیمی
- بستنی های بدون شکر
- آب میوه های کم کالری
- آدامس
- ماست
- آب نبات و شکلات های بدون قند
عوارض جانبی آسپارتام
به گفته جامعه سرطان آمریکا، آسپارتام تقریباً ۲۰۰ برابر شیرین تر از شکر است. بنابراین فقط مقدار بسیار کمی از آن برای شیرین کردن طعم غذا و نوشیدنی مورد نیاز است. با این شرایط مقدار مصرف مجاز روزانه اعلام شده از طرف FDA و EFSA عبارتند از:
۵۰ میلی گرم به ازای هر کیلوگرم وزن بدن از طرف FDA
۴۰ میلی گرم به ازای هر کیلوگرم وزن بدن از طرف EFSA
با این حال، افرادی که به برخی از بیماری ها مانند فنیل کتونوری مبتلا هستند، نباید از آسپارتام استفاده کنند و یا افرادی که داروهای اسکیزوفرنی مصرف می کنند نیز باید از آسپارتام اجتناب کنند.
برخی از محققان نیز معتقدند که آسپارتام می تواند با بیماری های زیر نیز ارتباط داشته باشد یا بر روی آنها اثر بگذارد:
- سرطان ها
- تشنج
- سردرد
- افسردگی
- اختلال نقص توجه و بیش فعالی
- سرگیجه
- افزایش وزن
- نقائص هنگام تولد
- لوپوس
- بیماری آلزایمر
- مولتیپل اسکلروزیس (MS)
در پایان
آسپارتام یک شیرین کننده مصنوعی قوی و کم کالری است. این پودر، سفید رنگ و بدون بو است که تقریباً ۲۰۰ برابر شیرین تر از شکر است. در حال حاضر اسپارتام مجوز استفاده به عنوان یک افزودنی غذایی در مواد غذایی مانند نوشیدنی ها، دسرها، شیرینی ها، لبنیات، آدامس ها، محصولات کاهش دهنده و کنترل وزن و … را دریافت کرده و به عنوان یک شیرین کننده مصنوعی از آن استفاده می شود.
