نقش پروتئین در عضله سازی
نقش پروتئین در عضله سازی
پروتئین‌ها در کنار کربوهیدرات‌ها و چربی‌ها جزء درشت‌مغذی‌ها هستند؛ یعنی جزء موادی‌اند که یکی از وظایف اصلی آنها تامین انرژی بدن است.
این مسئله به همراه دیگر نقش‌های پروتئین در عضله سازی که در همین مقاله مطالعه می‌کنید، باعث می‌شوند پروتئین برای بدنسازان حیاتی به نظر برسد.
تقریبا ردپایی از پروتئین‌ها در تمام واکنش‌ها و ساختارهای سلولی مولکولی بدن انسان و حتی سایر موجودات وجود دارد؛ به شکلی که از ساختار DNA و هسته سلول گرفته تا غشا و همچنین ساختارهایی مانند هورمون‌ها، مو، ناخن، پوست، نخ ابریشم، تار عنکبوت، ترشحات مخاطی و فیبرهای عضلانی در همگی آنها درصدی پروتئین وجود دارد.
این‌ها بخشی از وظایف و کاربردهای حیاتی پروتئین‌ها در بدن موجودات زنده است. اگر پروتئین کافی به فرد نرسد در طی چند روز بدن فرد تحلیل می‌رود تا درنهایت فوت کند. این نیاز برای بدنسازی اهمیت بیشتری پیدا می‌کند.
پروتئین‌ها از واحدهای ساختاری بنام آمینواسیدها تشکیل می‌شوند؛ یعنی از کنار هم قرار گرفتن تعداد زیادی آمینواسید، یک پروتئین به وجود می‌آید.
عضله از پروتئین تشکیل شده است؟
سلول‌های عضلانی جزء پرتعداد‌ترین سلول‌های بدن هستند و هر بخشی از بدن عضلات خاص خود را دارد. ما تقریباً ۶۰۰ عضله مختلف در بدن داریم، اما به‌طورکلی آنها را به سه دسته عضلات مخطط (ارادی)، قلبی (غیرارادی) و صاف (غیرارادی) تقسیم‌بندی می‌کنند.
آن مدل از عضله یا ماهیچه‌ای که همه‌ی ما در ذهن داریم زیرمجموعه‌ی عضلات مخطط قرار می‌گیرند.
شاید بارزترین و کلیدی‌ترین ویژگی این نوع از عضلات در کنار ارادی بودن آنها، این باشد که تعدادشان از دوران نوزادی دیگر تغییری نمی‌کند؛ یعنی اگر در نوزادی به‌طور مثال ۱۰۰۰ سلول عضله مخطط در بازوی یک فرد وجود داشته باشد، در ۶۰ سالگی نیز همین تعداد عضله وجود دارد و حتی بعضاً ممکن است تعداد آنها کمتر هم شده باشد.
چرا ورزشکاران به نظر عضلات بیشتری دارند؟!
این عضلات ویژگی خاصی دارند و آن این است که تقسیم نمی‌شوند، اما حجم آنها افزایش پیدا می‌کند؛ یعنی شما با ورزش کردن تعداد عضلات خود را افزایش نمی‌دهید، بلکه حجم آنها را بیشتر می‌کنید و همین امر سبب می‌شود تا توده عضلانی شما به چشم بیاید و همه خیال کنند که بر عضلات شما افزوده شده است.
عملکرد پروتئین در عضله
همان‌طور که توضیح دادیم، تحرک بیشتر عضلات موجب افزایش طول و حجم آنها می‌گردد. نقش پروتئین‌ها در این افزایش حجم و طول بسیار ضروری است. چراکه در درون عضلات فیبرهایی از جنس پروتئین وجود دارند که در اصل همان واحدهای انقباضی هستند.
در اثر فشار بر عضله در طی یک سری واکنش‌های زنجیره‌ای این رشته فیبرهای پروتئینی روی یکدیگر حرکت می‌کنند و نیروی لازم جهت انجام کار و یا دفع فشار وارده را با جمع‌کردن فیبر عضلانی (در هم کشیدن) تولید می‌نمایند.
حال زمانی که مقدار فشار وارد بر عضله افزایش پیدا کند، سلول عضلانی برای اینکه بتواند بر مقدار فشار جدید (بیشتر) غلبه کند دستور افزایش طول رشته فیبرهای پروتئینی را صادر می‌کند که درنتیجه‌ی آن پروتئین‌های بیشتری به خدمت گرفته می‌شود تا بر طول این فیبرها افزوده شود.
این مقدار طول جدید تا زمانی که فشار وارده همان مقدار باشد، تغییری نمی‌کند، اما اگر مجدداً پس از مدتی مقدار فشار افزایش یافت، باز همین فرایند تکرار می‌شود.
دلیل اصل افزایش بار!
به همین دلیل است که افراد ورزشکار به‌خصوص در وزنه‌برداری و بدنسازی، پس از گذشت چند روز از یک تمرین خاص، مقدار وزنه‌ها را افزایش می‌دهند. چراکه اگر این کار را انجام ندهند حجم عضلات آنها ثابت باقی می‌ماند.
جالب است بدانید عکس این جریان نیز برقرار است؛ یعنی اگر مدت‌زمان زیادی فشار خاصی بر عضلات وارد نشود، پروتئین‌های موجود در فیبرهای عضلانی از آنها خارج می‌شوند و درنتیجه از طول فیبر و حجم عضله کم می‌شود.
به همین دلیل است که افراد کم‌تحرک به‌ظاهر عضلات کمتری دارند و از قدرت بدنی پایین‌تری نیز برخوردارند.
مقدار پروتئین موردنیاز برای عضله سازی
فردی که ورزشکار است به‌خصوص در ورزش‌هایی که فشار زیادی بر عضلات وارد می‌شود مانند ورزش‌های قدرتی باید مقدار پروتئین دریافتی بیشتری نسبت به افراد عادی داشته باشد.
چراکه اگر مقدار دریافت پروتئین آن کمتر از مقدار موردنیازش باشد، بدنش و به‌طور خاص سلول‌های عضلانی آن قادر به افزایش طول فیبرهای عضلانی نیستند.
درنتیجه فرد نمی‌تواند به تمرینات خود ادامه دهد و حتی در شرایطی ممکن است آسیب‌هایی نیز به بدن فرد وارد گردد.
بر اساس اعلام FDA آمریکا مقدار پروتئین موردنیاز روزانه یک فرد معمولی، باید بین ۸/۰ تا ۱ گرم به ازای کیلوگرم وزن بدن فرد باشد؛ یعنی یک فرد ۷۰ کیلویی باید چیزی حدود ۵۶ تا ۷۰ گرم پروتئین از منابع مختلف غذایی در روز دریافت کند.
این مقدار در افرادی که ورزش‌های قدرتی سنگین انجام می‌دهند تا ۲ گرم به ازای هر کیلوگرم وزن بدن در روز نیز می‌رسد.
جالب است بدانید مطالعات نشان داده‌اند که دریافت پروتئین بیشتر از این مقدار یعنی همین ۲ گرم به ازای هر کیلوگرم وزن بدن، هیچ اثری در بدن ندارد و مقدار مازاد آن دفع می‌گردد.
